Jistrum, St. Petruskerk
|
| Kerk |
|
De kerk is gebouwd rond 1230 en gewijd aan Sint Petrus. Het betreft een Romano-Gotische kerk met halfrond
gesloten koor. Het koor heeft vijf gelijkmatige aangebrachte rondboogvensters en in de zuidmuur bevinden
zich twee grote spitsboogvensters en één rondboogvenster aan de zijde van de toren. De muren zijn rondom
versierd met een keperfries. De kerk had tot in de 18e eeuw een rieten dak maar nu liggen er zogenaamde
Friesche holle rode pannen op. Tijdens een renovatie werden twee hagioscopen (kleine vensters) ontdekt in
de oostelijke travee. Zij werden hersteld in de oorspronkelijke staat. Aan de voorkant bevint zich een slanke
zadeldaktoren die tevens de ingang herbergt. Oorspronkelijk hing er een luidklok uit 1759 in de toren maar
deze werd door de bezetters geroofd tijdens de oorlogsjaren. In 1949 werd een nieuwe klok aangebracht, gegoten
door Van Bergen uit Heiligerlee. Tussen 1947 en 1950 zijn zowel kerk als toren ingrijpend gerestaureerd.
Aan de noord- en zuidmuur van het schip zijn oude dichtgemetselde ingangen weer zichtbaar gemaakt.
Het gewelf is bedekt met Romano-Gotische koepelgewelven. In elke travee komen acht ronde ribben samen in een ring. Het koor heeft nog een oud gewelf, kleine ramen en koornissen. Het interieur is in de loop van de tijd vaak gewijzigd, zoal tussen 1947 en 1950. De kansel, die in de loop der tijden veelvuldig verplaatst is, dateert uit de 17e eeuw en heeft fraaif versierde panelen. Op de avondsmaaltafel prijkt een zilveren beker uit 1685 en een nieuwer exemplaar gemaakt in 1931. Bij de laatste restauratie van 2007-2008 is de kap vernieuwd en op de betonvloer zijn oude plavuizen aangebracht. Het interieur heeft een nieuwe kleurstelling gekregen. De kerk is een rijksmonument. |
| Orgel |
| 1715 |
| Het orgel is gebouwd door een Hollandse orgelmaker. Mogelijk gaat het hier om Cornelis Hoornbeeck uit Amsterdam. |
| 1850 |
| Het orgel wordt geplaatst in de Rooms Katholieke kerk in Vleuten, door orgelmaker P. Maarschalkerweerd uit Utrecht. Het orgel krijgt een nieuwe winlade, nieuwe mechanieken en een nieuwe klaviatuur. Ook wordt de dispositie gewijzigd. |
| 1897 |
| Het orgel wordt overgeplaatst naar de Rooms Katholieke Jongelingencongregatie in Delft. |
| 1938 |
| De Gereformeerde kerk in Jistrum koop het orgel aan voor ƒ 600,-. Het wordt geplaatst door de firma A.S.J. Dekker uit Goes. |
| ca. 1985 |
| Pas nu wordt ontdekt dat het om een bijzonder en historisch orgel gaat. Het wordt in 1993 op de Rijksmonumentenlijst geplaatst. |
| 2007-2008 |
| Het orgel wordt gerestaureerd door Fa. Bakker & Timmenga uit Leeuwarden en overgeplaatst naar de Hervormde kerk in Jistrum, vanwege sluiting van de Gereformeerde kerk. Op 11 april 2008 wordt het orgel opnieuw in gebruik genomen. |
| Dispositie |
| Manuaal, C - f''' | Pedaal, C - d | ||||||
|
Prestant Holpijp Viola Octaaf Fluit Quint Octaaf |
8' 8' 8' 4' 4' 3' 2' |
Aangehangen | |||||
| Werktuigelijke registers | |||||||
|
Tremulant Ventiel |
Winddruk: 74 mm WK |
||||||
| Geschiedenis over kerk en orgel |
| Verteller | : | Jan Jongepier (1941-2011) |
| Duur | : | 8 minuten en 18 seconden |
| Bron | : | Radio opname Omrop Fryslân uit 2008 |
| Improvisatie |
| Organist | : | Jan Jongepier |
| Duur | : | 8 minuten en 21 seconden |
| Bron | : | Radio opname Omrop Fryslân uit 2008 |